Dochodzenie roszczeń od członków zarządu spółki z o.o.
Kwestia dochodzenia roszczeń od członków zarządu spółki z o.o. po bezskutecznej egzekucji z majątku spółki uregulowana jest w art. 299 ksh.
Zgodnie z tym przepisem: § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
§ 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
W związku z powyższym, aby wierzyciel mógł egzekwować swoje roszczenie przeciwko członkowi zarządu spółki z o.o. muszą zostać spełnione następujące warunki:
1. Egzekucja przeciwko spółce musi okazać się bezskuteczna (wierzyciel musi posiadać wymagalne roszczenie stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu i prowadzić egzekucję p-ko spółce, zaś ze względu na brak możliwości wyegzekwowania należności komornik sądowy powinien wydać postanowienie o umorzeniu postepowania egzekucyjnego. Nadto, komornik prowadzący postepowanie egzekucyjne musi przeprowadzić egzekucję również z wierzytelności spółki. Zgodnie bowiem z orzeczeniem SN z dnia 20 października 2005 r. sygn. II CK 152/05: Przewidziana w art. 299 § 1 ksh przesłanka odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki w postaci bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce oznacza bezskuteczność egzekucji z całego majątku spółki ).
2. Członek zarządu we właściwym czasie nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wszczął postępowania układowego bądź jeśli go nie zgłosił, to ze swej winy, lub że z tego powodu wierzyciel poniósł szkody.
Ponadto, odpowiedzialność członka zarządu rozciąga się tylko i wyłącznie na okres, w którym pełnił on tą funkcję. Zgodnie z orzeczeniem SN z dnia 25 września 2003 r. (sygn. V CK 198/02), gdy skład zarządu spółki zmieniał się, odpowiedzialność na zasadach określonych art. 299 ksh ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Również zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2006 r., sygn. VI ACa 746/2006: Członek zarządu nie odpowiada za długi spółki powstałe po jego odwołaniu, nawet jeśli nadal figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Co więcej, członek zarządu może odpowiadać za niezgłoszenie w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Zgodnie z art. 586 ksh: Kto, będąc członkiem zarządu spółki lub likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających według przepisów upadłość spółki
– podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Do zaistnienia czynu z art. 586 ksh wystarczy samo zaniechanie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości albo złożenie takiego wniosku po upływie ustawowego terminu. Za chwilę popełnienia czynu należy uznać chwilę, w której podmiot odpowiedzialny wbrew ciążącemu na nim obowiązku wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości zaniechał tej czynności.